ค้นหา
รายการที่พบทั้งหมด 48,796 รายการ
ย้อนรอยพระจอมเกล้าฯ ตอน พระราชมณเฑียรสถาน "พระอภิเนาว์นิเวศน์"
นำเสนอเรื่องราวที่น่าสนใจ จากพระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ ของเจ้าพระยาทิพากรวงษ์ (ขำ บุนนาค) หลักฐานชิ้นสำคัญที่มีคุณค่าต่อการศึกษาประวัติศาสตร์ไทย
ในปีขาล พุทธศักราช ๒๓๙๗ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชดำริว่า เมื่อครั้งรัชกาลที่ ๒ พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ทรงสร้างพระราชอุทยานขึ้นในพระบรมมหาราชวัง อันมีชื่อว่า สวนขวา ครั้นถึงรัชกาลที่ ๓ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให้รื้อสวนขวา และนำเอาสิ่งก่อสร้าง และเครื่องประดับสวน นำไปอุทิศถวายแก่พระอารามสำคัญ ทำให้พื้นที่ดังกล่าวยังว่างอยู่ จึงโปรดเกล้าให้สร้างพระราชนิเวศน์มณเฑียรสถานขึ้นเพิ่มเติมจากพระราชมณเฑียรเดิมที่มีมาแต่ครั้งสถาปนากรุงฯ ดังความในพระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ ของเจ้าพระยาทิพากรวงษ์ (ขำ) ความว่า
". . . จึงโปรดฯ ให้สมเด็จเจ้าพระยาองค์น้อยเป็นแม่กอง ให้ทำพระมหาราชมนเทียรขึ้นอีก ๕ องค์ ให้รื้อพระตำหนักเดิมมาปลูกไว้ด้วย และให้สร้างพระที่นั่งสูง มีพื้น ๕ ชั้น สำหรับทอดพระเนตรไปไกลๆ องค์ ๑ แล้วให้สร้างพระที่นั่งสำหรับไว้ขององค์ ๑ แล้วมีหอสำหรับพระสงฆ์เจริญพระปริตรหลัง ๑ สำหรับไว้พระแสงเครื่องศาสตราคมหลัง ๑ สำหรับเลี้ยงแขกเมืองหลัง ๑ ชักเขื่อนเพ็ชรล้อมรอบ สำหรับพวกพนักงานอยู่ทุกพนักงาน ชั้นนอกเขื่อนเพ็ชรเชิงเทินปราการตรงหน้าวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ให้สร้างพระที่นั่งขึ้นองค์ ๑ และพระที่นั่งสุทธาสวรรย์เดิมก็โปรดให้ซ่อมแซมขึ้นใหม่ ทำป้อมที่พระราชวังกำแพงตรงถนนบำรุงเมือง ให้ชื่อป้อมสัญจรใจวิง . . ."
เมื่อการก่อสร้างแล้วเสร็จ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามพระที่นั่งและอาคารต่างๆ ไว้อย่างคล้องจองกัน ดังความในพระราชพงศาวดารฯ ต่อมาว่า
". . . พระที่นั่งหน้าวัดพระศรีรัตนศาสดารามชื่อพระที่นั่งไชยชุมพล พระที่นั่งสูง ๕ ชั้น ชื่อภูวดลทัศไนย พระที่นั่งสุทธาสวรรย์โปรดให้แปลงชื่อว่าพระที่นั่งสุทไธศวรรย์ ท้องพระโรงเสด็จออกให้ชื่อพระที่นั่งอนันตสมาคม พระมหามนเทียรฝ่ายในองค์ ๑ ชื่อบรมพิมาน ท้องพระโรงฝ่ายในที่เฝ้าชื่อนงคราญสโมสร พระพิมานฝ่ายใต้องค์ ๑ ชื่อจันทรทิพโยภาศ พระพิมานฝ่ายเหนือองค์ ๑ ชื่อภาณุมาศจำรูญ พระตำหนักเดิมชื่อมูลมนเทียร หอพระปริตรชื่อว่าหอเสถียรธรรมปริตร หอแสงศาสตราคมให้ชื่อว่าหอราชฤทธิรุ่งโรจน์ หอที่เลี้ยงแขกเมืองให้ชื่อว่าหอโภชนลีลาศ พระที่นั่งไว้ของประหลาดต่างๆ ชื่อพระที่นั่งประพาสพิพิธภัณฑ์ . . ." และพระราชทานนามหมู่พระราชมณเฑียรสถานแห่งใหม่นี้ว่า "พระอภิเนาว์นิเวศน์"
นับตั้งแต่พุทธศักราช ๒๔๐๒ ซึ่งเป็นปีที่สร้างเสร็จพระอภิเนาว์นิเวศน์จึงมีความสำคัญ ในฐานะพระราชมณเฑียรสถานที่ประทับของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวกระทั่งเสด็จสวรรคต โดยในระหว่างนี้ได้ใช้สถานที่ดังกล่าวในการสำคัญๆ อาทิ การเสด็จออกรับทูตจากประเทศต่างๆ ที่เดินทางมาทำหนังสือสัญญาเจริญพระราชไมตรี เช่น ฮอลันดา, ปรัสเซีย, ฝรั่งเศส, โปรตุเกส เป็นต้น
ดังปรากฏภาพเขียนสีน้ำมันที่ประดับอยู่ภายในพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท แสดงการเสด็จออกแขกเมืองของพระองค์ ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม อันเป็นพระที่นั่งองค์หนึ่งในหมู่พระอภิเนาว์นิเวศน์
ภายหลังสิ้นรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวแล้ว พระอภิเนาว์นิเวศน์ มีสภาพชำรุดทรุดโทรมไปตามกาลเวลา เนื่องจากไม่ได้ใช้เป็นที่ประทับอีก ในปลายรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงโปรดให้รื้อเสีย อันเป็นช่วงเวลาใกล้เคียงกับการสร้างพระราชนิเวศน์แห่งใหม่ นั่นคือ พระราชวังสวนดุสิต จึงโปรดเกล้าฯ ให้นำเอานามท้องพระโรงของพระอภิเนาว์นิเวศน์ มาใช้เป็นนามของท้องพระโรงแห่งใหม่นั้น ปรากฏนามที่รู้จักกันจนปัจจุบันว่า "พระที่นั่งอนันตสมาคม"
เรียบเรียง : ณัฐพล ชัยมั่น
อ้างอิง
วัชรญาณ : พระราชพงศาวดาร-กรุงรัตนโกสินทร์-รัชชกาลที่-๔/๔๐-สร้างพระอภิเนาวนิเวศน์
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กาญจนาภิเษก จังหวัดปทุมธานี ขอเชิญชวนสถานศึกษา โรงเรียน หน่วยงาน หรือองค์กรที่สนใจนำกิจกรรมและนิทรรศการสัญจรไปจัดแสดงและให้ความรู้ หรือต้องการเข้าชมพิพิธภัณฑ์และร่วมกิจกรรมสามารถประสานผ่านทาง inbox ใน Facebook : พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติกาญจนาภิเษก หรือโทรศัพท์ ๐ ๒ ๙๐๒ ๗๕๖๘ (ในเวลาราชการ จันทร์ - ศุกร์เวลา ๘.๓๐ - ๑๖.๓๐ น.)
ขอเชิญชม Facebook Live การสัมมนาวิชาการ "เอกสารสมุดไทยนันโทปนันทสูตรคำหลวง สู่มรดกความทรงจำระดับโลก"
กรมศิลปากรร่วมกับคณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วยแผนงานความทรงจำแห่งโลกฯ จัดการสัมมนาวิชาการ เรื่อง "เอกสารสมุดไทยนันโทปนันทสูตรคำหลวง สู่มรดกความทรงจำระดับโลก" ในวันอังคารที่ 5 กันยายน 2566 เวลา 08.30 - 17.00 น. ณ ห้องประชุมใหญ่ สำนักหอสมุดแห่งชาติ (ขณะนี้มีผู้สนใจลงทะเบียนเข้าร่วมฟังสัมมนา เต็มจำนวนแล้ว)
การเสวนามีหัวข้อเรื่องที่น่าสนใจ ประกอบด้วย
- นันโทปนันทสูตรคำหลวงกับความสำคัญในประวัติศาสตร์ของโลก ผู้เข้าร่วมเสวนา ได่แก่ รองศาสตราจารย์ดร.ปรีดี พิศภูมิวิถีผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วรพร ภู่พงศ์พันธุ์ อาจารย์ ดร.อัสนี พูลรักษ์ และอาจารย์สาวิตรี สุวรรณสถิตย์ เป็นผู้ดำเนินการเสวนา
- บุคคลสำคัญที่เกี่ยวข้องกับต้นฉบับนันโทปนันทสูตรคำหลวงในแง่ของวรรณกรรมข้ามพรมแดนและ ข้ามกาลเวลา ผู้เข้าร่วมเสวนา ได้แก่ รองศาสตราจารย์จุไรรัตน์ ลักษณะศิริ อาจารย์ ดร.อัสนีพูลรักษ์ คุณเอมอร เชาวน์สวน และอาจารย์พอพล สุกใส เป็นผู้ดำเนินการเสวนา
- อิทธิพลของต้นฉบับสมุดไทยนันโทปนันทสูตรคำหลวงที่มีต่อวรรณกรรมและศิลปะแขนงต่าง ๆ ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ผู่เข่าร่วมเสวนา ได้แก่ ผู้ช่วยศาสตราจารย์มุจรินทร์ อิทธิพงษ์ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สิปปวิชญ์ กิ่งแก้ว ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.นวัต เลิศแสวงกิจ อาจารย์พอพล สุกใส และรองศาสตราจารย์ จุไรรัตน์ ลักษณะศิริ เป็นผู่ดำเนินการเสวนา
- นันโทปนันทสูตรคำหลวง มองไปในอนาคต... สู่เยาวชนและมหาชนรุ่นหลัง ผู้เข้าร่วมเสวนา ได้แก่ อาจารย์พอพล สุกใส อาจารย์วิมลศิริ กลิ่นบุบผา นางสาวปฏิญญา บุญชู และอาจารย์เจษฎาพร ศรวิชัย เป็นผู่ดำเนินการเสวนา
นอกจากนี้ยังมีการจัดแสดงนิทรรศการเอกสารสมุดไทย เรื่อง นันโทปนันทสูตรคำหลวง และเอกสารที่เกี่ยวข้องอีกด้วย ผู้สนใจร่วมฟังการสัมมนาดังกล่าว สามารถรับชมการถ่ายทอดสดผ่านทาง Facebook Live ของสำนักหอสมุดแห่งชาติ https://www.facebook.com/NationalLibraryThailand
กรมศิลปากร ขอเชิญรับชมถ่ายทอดสด Facebook Live รายการไขความรู้จากครูกรมศิลป์ ตอน “พินิศ-พิพิธ-พิภพ วังหน้าพระยาเสือ” โบราณวัตถุในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร ที่เกี่ยวเนื่องกับสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท วิทยากร นางสาวเด่นดาว ศิลปานนท์ ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ และนายยุทธนาวรากร แสงอร่าม ภัณฑารักษ์ชำนาญการ สำนักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ผู้ดำเนินรายการ นายสิทธิพร บุปผา นักวิชาการเผยแพร่ กลุ่มเผยแพร่และประชาสัมพันธ์ ในวันพฤหัสบดีที่ ๒ พฤศจิกายน พุทธศักราช ๒๕๖๖ เวลา ๑๑.๐๐ – ๑๑.๔๕ น. ผู้สนใจสามารถติดตามชมได้ทาง Facebook Live : กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม และ Facebook Live : กลุ่มเผยแพร่ฯ กรมศิลปากร
ถุงเมล็ดพันธุ์ข้าวพระราชทาน
ลักษณะ : สมเด็จพระเจ้าอยู่หัววชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร เมื่อครั้งดำรงพระอิสริยยศสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จพระราชดำเนินทรงเป็นประธานในพิธีหว่านข้าวแปลงนาศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชน พร้อมกับพระราชทานเมล็ดพันธุ์ข้าวหอมปทุมธานี 1 และธงเครื่องหมายประจำศูนย์ ณ บ้านนาป่า หมู่ที่ 5 ตำบลบางงาม อำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี เมื่อวันที่ 31 กรกฎาคม พุทธศักราช 2543
แสดงภาพวัตถุหมุน คลิกที่นี่ http://www.virtualmuseum.finearts.go.th/thaifarmersnational/360/model/03/
ที่มา: http://www.virtualmuseum.finearts.go.th/thaifarmersnational
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร ขอเชิญชวนร่วมกิจกรรมจิบชาชมวัง ปีที่ ๓ เนื่องในกิจกรรมยลวังหน้ายามค่ำ Night at the Museum Festival 2023 ตอน จิบชาในสวน (Afternoon Tea in the Courtyard) วันศุกร์ - อาทิตย์ที่ ๑๕ - ๑๗ ธันวาคม ๒๕๖๖ เวลา ๑๓.๐๐ น. - ๑๕.๐๐ น. ณ สวนทิศใต้ หมู่พระวิมาน พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร
วันศุกร์ที่ ๑๕ ธันวาคม ๒๕๖๖เรื่อง “ณ ชั่วขณะ - A Glimpse of Time” จิบชาและชมนิทรรศการภาพถ่ายโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ และโบราณสถานในพระราชวังบวรสถานมงคล (วังหน้า) วิทยากรโดย สิปปภาส ครองบุญ ช่างภาพอิสระ
วันเสาร์ที่ ๑๖ ธันวาคม ๒๕๖๖ เรื่อง “เครื่องถ้วย ของสะสมผู้ดีสยาม - Ceramics, Siamese Old Money’s Collection” จิบชาและชมเครื่องกระเบื้องล้ำค่า ในพระราชวังบวรสถานมงคล (วังหน้า) วิทยากรโดย ธนพันธุ์ ขจรพันธุ์ นักวิชาการอิสระ
วันอาทิตย์ที่ ๑๗ ธันวาคม ๒๕๖๖ เรื่อง “สวนไทย - Thai Garden” จิบชาและชมสวนไทย ในพระราชวังบวรสถานมงคล (วังหน้า) วิทยากรโดย ดร.พรธรรม ธรรมวิมล ภูมิสถาปนิกชำนาญการพิเศษ
----------------------------------------------------------
หมายเหตุ :
- รับจำนวนจำกัด
- ชุดชาและอาหารว่าง / ๑ คน
- คนละ ๙๙ บาท (จ่ายหน้างาน)
สอบถามเพิ่มเติม / สำรองที่นั่งล่วงหน้า โทร. ๐ ๒๒๒๔ ๑๔๐๒ และ ๐ ๒๒๒๔ ๑๓๓๓ (เปิดทำการ เวลา ๐๘.๓๐ น. - ๑๖.๓๐ น. วันพุธ - อาทิตย์)
ชื่อเรื่อง ธมฺมปทวณณนา ธมฺมปทฏธํกถา ขุทฺทกนิกายฏธกถา (ธมฺมปท บั้นปลาย)ลบ.บ. 284/หมวดหมู่ พุทธศาสนาประเภทวัสดุ/มีเดีย คัมภีร์ใบลานลักษณะวัสดุ 58 หน้า : กว้าง 5.3 ซม. ยาว 56.2 ซม.หัวเรื่อง พุทธศาสนาบทคัดย่อ/บันทึก เป็นคัมภีร์ใบลาน อักษรขอม ฉบับล่องชาด ได้รับบริจาคจากวัดท่าแค
-- องค์ความรู้จากเอกสารจดหมายเหตุ : คณะกรรมการ พอ.สว. พะเยา -- ทราบไหมว่า จังหวัดพะเยามีคณะกรรมการมูลนิธิแพทย์อาสาสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีประจำจังหวัด ? แล้วทราบไหมว่า คณะกรรมการมีหน้าที่อะไรบ้าง ?. มูลนิธิแพทย์อาสาสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี หรืออักษรย่อ " พอ.สว. " ก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2512 โดยสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี เพื่อรวมกลุ่มอาสาสมัครทางการแพทย์ สาธารณสุข และสาขาวิชาชีพต่างๆ เป็นหน่วยแพทย์เคลื่อนที่ออกให้บริการตรวจรักษาประชาชนในท้องถิ่นทุรกันดารทั่วประเทศ เป็นงานสาธารณประโยชน์ ไม่เกี่ยวข้องกับการเมืองหรือธุรกิจแต่อย่างใด. จังหวัดพะเยานับแต่ยกสถานะขึ้นเป็นจังหวัดเมื่อปี พ.ศ. 2520 มีการดำเนินงานของมูลนิธิแพทย์อาสาสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีเรื่อยมา โดยมีการแต่งตั้งคณะกรรมการประจำจังหวัดสำหรับบริหารและประสานงานกับสำนักงานมูลนิธิฯ ในส่วนกลางสม่ำเสมอ. หนึ่งในเอกสารจดหมายเหตุชุดสำนักงานเกษตรจังหวัดพะเยา ปรากฏเอกสารราชการเรื่อง " เชิญประชุมคณะกรรมการ พอ.สว.จังหวัดพะเยา " เมื่อวันที่ 9 กุมภาพันธ์ 2533 ณ ห้องประชุมศาลากลางจังหวัด ทำให้ทราบว่าขณะนั้นมีคณะกรรมการจำนวน 24 คน ที่สำคัญได้แก่ ผู้ว่าราชการจังหวัด รองผู้ว่าราชการจังหวัด นายแพทย์สาธารณสุข ศึกษาธิการ เกษตรจังหวัด ผู้บังคับการทหาร ตำรวจ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลอำเภอต่างๆ และนายกเหล่ากาชาด. ทั้งนี้คณะกรรมการ พอ.สว.จังหวัดพะเยามีหน้าที่ 12 ประการ โดยสรุปคือ - จัดทำแผนการปฏิบัติงานในหน้าที่ - ประสานงานอำนวยความสะดวกการออกหน่วยแพทย์เคลื่อนที่ และกิจกรรมอื่นๆ ของสำนักงานมูลนิธิ พอ.สว. - ส่งผู้ป่วยเข้ารับการรักษาต่อในโรงพยาบาลที่เหมาะสม - จัดหาทุนทรัพย์สนับสนุนการดำเนินงานแพทย์อาสา - ประเมินผลการปฏิบัติงาน - ประชาสัมพันธ์หน่วยงานให้เป็นที่รู้จักแก่การสาธารณกุศล ไม่ใช่องค์กรธุรกิจเป็นต้น. อย่างไรก็ตาม เอกสารจดหมายเหตุดังกล่าวมีเนื้อหาการเชิญประชุมและคำสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการ พอ.สว.จังหวัดพะเยาเท่านั้น น่าเสียดายที่ไม่มีรายงานการประชุมร่วมด้วย เพราะจะเข้าใจรายละเอียดอื่นๆ รวมไปถึงเรื่องที่เกี่ยวข้องกับมูลนิธิฯ มากขึ้น. แต่กระนั้น เพียงเอกสารเท่าที่มีก็เป็นหลักฐานยืนยันการทำกิจกรรมของคณะกรรมการ พอ.สว.จังหวัดพะเยา บ่งบอกถึงการบริหารงานสาธารณประโยชน์ เพื่อให้ " เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา " ต่อไป ซึ่งปัจจุบันต้องใช้คำว่า มี " จิตอาสา " อย่างแท้จริง.ผู้เขียน: นายธานินทร์ ทิพยางค์ (นักจดหมายเหตุ หอจดหมายเหตุแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติฯ พะเยา).เอกสารอ้างอิง: หอจดหมายเหตุแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติฯ พะเยา. เอกสารสำนักงานเกษตรจังหวัดพะเยา พย 1.13/2 เรื่อง การประชุมคณะกรรมการมูลนิธิแพทย์อาสาบรมราชชนนีจังหวัดพะเยา [ 8 - 14 ก.พ. 2533 ].#จดหมายเหตุ #องค์ความรู้จากจากจดหมายเหตุ #หอจดหมายเหตุแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติฯพะเยา #เอกสารจดหมายเหตุ
