ค้นหา

รายการที่พบทั้งหมด 48,761 รายการ

ชื่อเรื่อง : บทเจรจาละครเรื่องอิเหนา   ผู้แต่ง : พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว   พิมพ์ครั้งที่ : ๓   ปีที่พิมพ์ : ๒๕๒๐   สถานที่พิมพ์ : กรุงเทพฯ   สำนักพิมพ์ : โรงพิมพ์มหามกุฎราชวิทยาลัย   หมายเหตุ : พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานฌาปนกิจศพนางเนื่อง  อุมะวิชนี ณ ฌาปนสถานกองทัพอากาศ วัดพระศรีมหาธาตุ                    บทเจรจาละครเรื่องอิเหนา เนื้อเรื่องเป็นคำเจรจาของตัวละครที่แทรกสลับกับบทละครของเดิม คำเจรจานี้พิมพ์แยกคนละฉบับกับบทละครแต่มีหมายเลขกำกับบอกไว้


จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว,พระบาทสมเด็จพระ. เสด็จประพาสจันทบุรี. พิมพ์ครั้งที่ 4. พระนคร: โรงพิมพ์ สหกรณ์ขายส่งแห่งประเทศไทย จ.ส.ช., 2508. 78 หน้า            บันทึกเล่าถึงเมืองจันทบุรี เมื่อคราวที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จประพาสจันทบุรี วันพุธ  แรม 4 ค่ำ เดือนยี่ พ.ศ. 2419ซึ่งได้กล่าวถึงสภาพทั่วไปของเมืองจันทบุรี เมื่อราว 90 ปี มาแล้ว ข้าราชการสำนักงานปลัดกระทรวง กระทรวงพัฒนาการแห่งชาติ พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานฌาปนกิจศพ นางกิมเฮียะ อังศุสิงห์ วันที่ 30 มีนาคม 2508 910.41 จ657ส


นริศรานุวัตติวงศ์, 2406-2490. สาส์นสมเด็จ ภาค 2 ลายพระหัตถ์สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัตติวงศ์ และสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ. พระนคร: ประพาสต้น, 2494. ลายพระหัตถ์สมเด็จกรมพระยานริศรานุวัตติวงศ์ และสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ เป็นจดหมายโต้ตอบระหว่างกัน และถือได้ว่าเป็นวรรณกรรมที่ทรงคุณค่า เนื้อหาประกอบด้วย ตำนานการสร้างพระพุทธรูป 4 รัชกาล เรื่องวิชาก่อนประวัติศาสตร์ ตำนานการสร้างพระพุทธรูปเป็นอาทิ นอกจากนี้ยังมีเกร็ดน่ารู้ต่างๆ แทรกอยู่ เช่น เรื่องเณรกับชี  เรื่องอิเหนา เรื่องธรรมยุติกับมหานิกาย เรื่องเครื่องถ้วยชาม เรื่องพระลอ การวินิจฉัยศัพท์ต่างๆ ตลอดจนบันทึกที่ สุพรหมัณยศาสตรีแต่งถวาย ฯลฯ เป็นต้น และมีสารบาญค้นเรื่อง เพื่อสะดวกในการค้นเรื่องอีกด้วย895.916น284ล


         ศิลปะรัตนโกสินทร์ พุทธศตวรรษที่ ๒๕ (ประมาณ ๑๐๐ ปีมาแล้ว)          เงิน สูง ๑๗.๕ เซนติเมตร เส้นผ่าศูนย์กลาง ๓๙ เซนติเมตร          นางสาวจวงจันทร์  สิงหเสนี มอบให้พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร ในนามของคุณหญิงนครราชเสนี (เจือ สิงหเสนี) เมื่อวันที่ ๑๒ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๒๕ โต๊ะ คือ ภาชนะมีเชิงสูงรูปคล้ายพาน มีพื้นตื้นสำหรับวางหรือใส่สิ่งของ ต่างกับพานที่ปากมีขอบแบนกว้าง  โต๊ะจำแนกเป็นขนาดต่าง ๆ  โต๊ะขนาดใหญ่ใช้จัดสำรับอาหารคาวหวาน เรียกว่า “โต๊ะเท้าช้าง” โต๊ะขนาดเล็กใช้สำหรับรองสิ่งของต่างๆ เช่น กาน้ำ หรือล่วมหมาก            โต๊ะเงิน (โต๊ะเท้าช้างเงิน) ขอบโต๊ะหยักโค้งตกแต่งลายสองชั้น  ชั้นบนฉลุลายก้านต่อดอกชั้นล่างตอกลายเม็ดไข่ปลา  ตกแต่งริมขอบด้วยเส้นนูน  เกี้ยวเอวพานและเชิงเกลี้ยงไม่สลักลาย  เชิงฉลุโปร่งลายกระจังคว่ำ  เหตุที่เรียกว่าโต๊ะเท้าช้าง คงเนื่องด้วยเชิงโต๊ะมีสันฐานคล้ายกับเท้าของช้าง  นอกจากนี้คำว่า “เท้าช้าง”  ยังหมายถึง ขา (เชิงโต๊ะ) ที่มีขนาดใหญ่ได้อีกด้วย


ชื่อเรื่อง                     นำเที่ยวเมืองสุโขทัย ผู้แต่ง                       ตรี อมาตยกุลประเภทวัสดุ/มีเดีย       หนังสือหายากหมวดหมู่                   ภูมิศาสตร์และการท่องเที่ยวเลขหมู่                      915.936  ต173นวสถานที่พิมพ์               พระนครสำนักพิมพ์                 โรงพิมพ์เกษมสุวรรณ ปีที่พิมพ์                    2508ลักษณะวัสดุ               106 หน้าหัวเรื่อง                     สุโขทัย -- ภูมิประเทศ – นำเที่ยว                              สุโขทัย – ความเป็นอยู่และประเพณี                              สุโขทัย -- โบราณสถาน                            ภาษา                       ไทยบทคัดย่อ/บันทึก                   จังหวัดสุโขทัยตั้งอยู่ทางฝั่งตะวันออก หรือฝั่งซ้ายของแม่น้ำยม ภูมิประเทศทิศเหนือและทิศตะวันตกเป็นป่าและเขา ทิศใต้และทิศตะวันออกเป็นที่ราบลุ่มมีเนินเขาบ้างแต่เป็นเนินเล็กน้อย  นำเที่ยวเมืองสุโขทัยนี้มีเนื้อหา ตำนานเมือง โบราณสถาน วัด และเรื่องราวความเป็นมาของวัณโรค  


ชื่อเรื่อง                           เทศนาสังคิณี-มหาปัฎฐานสพ.บ.                             147/6ประเภทวัสดุมีเดีย                    คัมภีร์ใบลานหมวดหมู่                               พุทธศาสนาลักษณะวัสดุ                           32 หน้า กว้าง 4 ซ.ม. ยาว 55 ซ.ม. หัวเรื่อง                                 พระอภิธรรม                                           บทสวดมนต์  บทคัดย่อ/บันทึก เป็นคัมภีร์ใบลาน อักษรขอม เส้นจาร ฉบับล่องชาด  ได้รับบริจาคมาจากวัดป่าเลไลยก์ ต.รั้วใหญ่ อ.เมืองฯ จ.สุพรรณบุรี


เลขทะเบียน : นพ.บ.63/4ห้องจัดเก็บ : ศรีโคตรบูรณ์ประเภทสื่อ : เอกสารโบราณหมวดหมู่ : พุทธศาสนาลักษณะวัสดุ :  26 หน้า ; 5 x 58.2 ซ.ม. : ทองทึบ ; ไม้ประกับธรรมดา ชื่อชุด : มัดที่ 41 (1-5) ผูก 4 (2564)หัวเรื่อง :  สังฮอมธาตุ --เอกสารโบราณ             คัมภีร์ใบลาน             พุทธศาสนาอักษร : ธรรมอีสานภาษา : ธรรมอีสานบทคัดย่อ : มีเนื้อหาเกี่ยวกับพุทธศาสนา  สามารถสืบค้นได้ที่ห้องศรีโคตรบูรณ์ หอสมุดแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ นครพนม


เลขทะเบียน : นพ.บ.92/1ห้องจัดเก็บ : ศรีโคตรบูรณ์ประเภทสื่อ : เอกสารโบราณหมวดหมู่ : พุทธศาสนาลักษณะวัสดุ :  26 หน้า ; 4.4 x 53 ซ.ม. : ล่องชาด ; ไม้ประกับธรรมดา  ชื่อชุด : มัดที่ 55 (129-134) ผูก 1 (2564)หัวเรื่อง : แทนน้ำนม --เอกสารโบราณ             คัมภีร์ใบลาน             พุทธศาสนาอักษร : ธรรมอีสานภาษา : ธรรมอีสานบทคัดย่อ : มีเนื้อหาเกี่ยวกับพุทธศาสนา  สามารถสืบค้นได้ที่ห้องศรีโคตรบูรณ์ หอสมุดแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ นครพนม


ชื่อผู้แต่ง             บำรุงราชบริพาร , พระยา ชื่อเรื่อง              เรื่อง ผีมาเฝ้า และการประชวรจนสวรรคต ของ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ครั้งที่พิมพ์           - สถานที่พิมพ์         นครหลวง สำนักพิมพ์           โรงพิมพ์มหามกุฎราชวิทยาลัย ปีที่พิมพ์              ๒๕๑๕ จำนวนหน้า          ๖๖  หน้า หมายเหตุ            พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ นายสดสุข  กาญจนาคม ท.ม. ณ เมรุวัดเทพศิรินทราวาส วันที่ ๑๒ กันยายน พุทธศักราช ๒๕๑๕                         หนังสือเรื่องนี้ เรื่องแรกคือ เรื่องผี(หรือวิญญาณ) ซึ่งปรากฏต่อพระพักตร์ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว และทรงนำมาเล่าเอง เป็นอันยืนยันได้ว่า ผี (หรือวิญญาณ) มีจริง เรื่องที่สอง คือตอนประประชวร


          นับเป็นเวลา ๑๐๐ ปี ที่เรือรบลำหนึ่งเคลื่อนเข้าสู่เขตแดนไทย เมื่อ ๗ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๔๖๓ เพื่อทำหน้าที่ปกปักษ์รักษาความมั่นคงทางทะเลแห่งราชอาณาจักรไทย ด้วยพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว และความร่วมมือร่วมใจกันของทุกชนทุกชั้น ทำให้ “เรือหลวงพระร่วง” มิได้เป็นเพียงยุทโธปกรณ์ทันสมัยอันทรงประสิทธิภาพของกองทัพเรือไทยในขณะนั้น แต่ยังเป็นอนุสรณียวัตถุแสดงถึงความสามัคคี ความจงรักภักดี และตระหนักถึงความเป็น “ชาติไทย” ร่วมกันอีกด้วย           ในเหตุการณ์อันยิ่งใหญ่เกี่ยวกับเรือรบหลวงพระร่วงนั้น มีส่วนที่เป็นรายละเอียดเล็กๆ ที่น่าสนใจอยู่ประการหนึ่ง เมื่อพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้จัดพระราชพิธีฉลองรับเรืออย่างยิ่งใหญ่ ในระหว่างวันที่ ๗ – ๑๐ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๖๓ ในการพระราชพิธีตอนหนึ่ง ปรากฎ “มนตร์สำหรับเรือพระร่วง” ซึ่งพระสงฆ์สวดในพระราชพิธีฉลอง เมื่อวันที่ ๙ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๖๓ //มนตร์สำหรับเรือพระร่วงเป็นบทสวดภาษาบาลี - ไทย พระนิพนธ์สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส เพื่อเป็นบทสวดในพระราชพิธีฉลองรับเรือหลวงพระร่วง เนื้อหาเป็นการผูกเข้ากันระหว่างคติ คำสอนทางพระพุทธศาสนาและการสร้างความมั่นคงของเมือง (การมีเรือหลวงพระร่วง) ความน่าสนใจและความโดดเด่นของ “มนตร์สำหรับเรือพระร่วง” คือ เป็นบทสวดสำหรับพระราชพิธีฉลองเรือหลวงพระร่วงโดยเฉพาะ ทั้งยังมีคำแปลอธิบายความหมายของแต่ละบทเป็นภาษาไทย มีการเปรียบเทียบเปรียบเปรยที่ลึกซึ้ง ซึ่ง “มนตร์สำหรับเรือพระร่วง” ได้ถูกประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๓๗ วันที่ ๒๐ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๖๓ หน้า๒๓๒๙ – ๒๓๓๒ สะท้อนถึงความพิเศษของ “มนตร์สำหรับเรือพระร่วง” และการเผยแพร่นี้ คงมีจุดประสงค์ที่จะถ่ายทอดความหมายอันลึกซึ้งของ “มนตร์สำหรับเรือพระร่วง” ให้เป็นที่รับรู้โดยทั่วไป ขอยกตัวอย่างคำแปลบางตอนของ “มนตร์สำหรับเรือพระร่วง” เช่น ๑. “...ชนย่อมข้ามห้วง (คือ กาม เป็นอาทิ) ได้ด้วยศรัทธา ย่อมข้ามทเล (คือ สังสารวัฏ) ได้ด้วยความไม่ประมาท ย่อมล่วงทุกข์เสียได้ด้วยความเพียร ย่อมบริสุทธิ์ด้วยปัญญาฯ ...” ๒. “... ภิกษุ เธอจงวิดเรือ (คือ อัตภาพ) นี้ เรืออันเธอวิดแล้วจักพลันถึง เธอตัดราคะและโทษะเสียแล้ว แต่นั้นจักถึงนิพพานฯ เพราะคำนี้จริง ขอชัยจงมีแด่พระราชาทุกเมื่อ ขอราชนาวีแลคณะผู้ทำร่วม (คือ ราชนาวีสมาคม) จงเป็นผู้ลุฝั่งแห่งความสำเร็จ ๓. “...ผู้มีปัญญา พึงทำเกาะที่ห้วงท่วมไม่ได้ ด้วยความขยัน ด้วยความไม่ประมาท ด้วยความระวัง ด้วยความข่มใจฯ เพราะคำจริงนี้ ขอความมั่งคั่งจงมีในกาลทั้งปวง ขอรัฐะมีอารักขา...” ๔. “...เมืองตั้งอยู่สุดแดนเขาคุ้มครองแล้วทั้งภายในภายนอก ฉันใด สูทั้งหลายจงคุ้มครองตน ฉันนั้น” ๕. “...ถ้าเห็นสุขไพบุลย์ (ว่าพึงมี) เพราะสละสุขมีประมาณน้อยเสีย ปราชญ์มาเหนสุขไพบุลย์ดีอยู่พึงสละสุขมีประมาณน้อยเสียฯ ...” ๖. “...ธรรมนั่นแล ย่อมรักษาชนผู้ประพฤติธรรม ธรรมที่ประพฤติดีแล้ว ย่อมนำสุขมา นั่นอานิสงส์ในธรรมที่ประพฤติดีแล้ว ชนผู้ประพฤติธรรม ย่อมไม่ไปสู่ทุคคติฯ...” ในบทที่กล่าวว่า “...ถ้าเห็นสุขไพบุลย์ (ว่าพึงมี) เพราะสละสุขมีประมาณน้อยเสีย ปราชญ์มาเหนสุขไพบุลย์ดีอยู่พึงสละสุขมีประมาณน้อยเสียฯ ...” นั้น เมื่ออ่านแล้ว อาจไม่สามารถเข้าใจในทันที แต่หากได้อ่าน พระราชดำรัสในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ในพระราชพิธีรับเรือหลวงพระร่วง วันที่ ๙ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๖๓ ทรงยกคำกล่าวนี้ขึ้นมาเช่นเดียวกัน และทรงอธิบายแก่ประชาชนทั้งหลายให้เข้าใจได้ง่าย ความว่า“... ด้วยเหตุว่ามีพุทธดำรัสปรากฎชัดไว้ว่า “เมื่อเล็งเห็นความสุขหรือประโยชน์อันไพบูลย์ คือเห็นประโยชน์ใหญ่แล้ว ควรยอมสละความสุขหรือประโยชน์ส่วนน้อยนั้นเสีย” หมายความว่า เมื่อคำนึงถึงประโยชน์และความสุขอันจะมีหรือได้รับทั่วไปแล้ว ประโยชน์หรือความสุข ส่วนตัวเฉภาะบุคคล ควรยอมสละได้เพื่อรักษาประโยชน์แลความสุขอันใหญ่ ท่านทั้งหลายได้ เต็มใจสละทรัพย์ของท่านในครั้งนี้ เพื่อซื้อเรือรบให้แก่ราชนาวีก็ด้วยมุ่งหมายจะรักษาประโยชน์และ ความสุขใหญ่ คือ ประโยชน์และความสุขของชาติเราทั่วไป”          มนตร์สำหรับเรือพระร่วงคือการนำสาระทางธรรมมาผูกเป็นบทมนตรา เป็นมนตร์แห่งพระร่วงที่จะชี้นำทางมนุษย์ เปรียบภาพเรือหลวงฝ่าข้ามมหาสมุทรกับภิกษุหรือบุคคลที่จะนำพาตนให้พ้นจากกิเลสและวัฏสังสาร จนถึงสะท้อนภาพความเสียสละร่วมกันของคนอันจะส่งผลต่อความมั่นคงของดินแดน เป็นพระอัจฉริยภาพของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ที่ทรงพระนิพนธ์ได้อย่างสอดคล้องและลุ่มลึก ทั้งยังเป็นบันทึกประวัติศาสตร์เกี่ยวกับเรือหลวงพระร่วง หากได้อ่านพระราชดำรัสในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อพระราชพิธีครั้งนั้นด้วยแล้ว ยิ่งจะทำให้เข้าใจประวัติศาสตร์และพระวิสัยทัศน์ได้อย่างชัดเจน-------------------------------------------------------เรียบเรียง : ไอยคุปต์ ธนบัตร นักอักษรศาสตร์ชำนาญการพิเศษ กลุ่มประวัติศาสตร์ สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์-------------------------------------------------------เผยแพร่ข้อมูล : กลุ่มเผยแพร่และประชาสัมพันธ์ กรมศิลปากร



สตฺตปฺปกรณาภิธมฺมเทศนา (เทศนาสังคิณี-มหาปัฎฐาน) เลขที่ ชบ.บ.1/1-4 เอกสารโบราณ (คัมภีร์ใบลาน)


สตฺตปฺปกรณาภิธมฺม (สังคิณี-มหาปัฎฐาน) เลขที่ ชบ.บ.35/1-7 เอกสารโบราณ (คัมภีร์ใบลาน)




black ribbon.