ค้นหา
รายการที่พบทั้งหมด 48,758 รายการ
ชื่อเรื่อง สตฺตปฺปกรณาภิธมฺม (สงฺคิณี-มหาปฎฐาน)อย.บ. 63/6หมวดหมู่ พุทธศาสนาประเภทวัสดุ/มีเดีย คัมภีร์ใบลานลักษณะวัสดุ 24 หน้า : กว้าง 5 ซม. ยาว 55.5 ซม.บทคัดย่อ/บันทึก เป็นคัมภีร์ใบลาน ฉบับล่องชาด ไม้ประกับธรรมดา ได้รับจาก จ.พระนครศรีอยุธยา
ชื่อผู้เรียบเรียง ณัฏฐภัทร จันทวิช
ชื่อเรื่อง ตาลปัตร และเครื่องประกอบสมณ์ศักดิ์
ครั้งที่พิมพ์ -
สถานที่พิมพ์ กรุงเทพฯ
สำนักพิมพ์ อมรินทร์การพิมพ์
ปีที่พิมพ์ ๒๕๒๙
จำนวนหน้า ๘๔ เล่ม
ISBN -
เลขเรียกหนังสือ ๒๙๔.๓๑๓๗ ณ๓๑๘ต
เลขทะเบียนหนังสือ ๐๒๙๘๘๗
หมายเหตุ กรมศิลปากรจัดพิมพ์เป็นหนังสือประกอบนิทรรศการพิเศษ เนื่องในเทศกาลบุริมพรรษา ๑๘ กรกฎาคม ๒๕๒๙
พัด เป็นคำนามหมายถึง เครื่องโบกหรือกระพืมลม ภาษาบาลี เรียกว่า วิชนี ไทยอาจจะแปลงเป็นพัชนี และต่อมาคงเรียก กร่อนคำให้สั้นลง เหลือเพียง พช โดยออกเสียงว่า พัด ซึ่งคำนี้ไทยคงใช้เรียกกันความเป็นมาของการใช้ตาลปัตร พัดยศ และพัดรองของพระสงฆ์ไทย คำว่า วิชนีหรือพัชนี เดิมมักหมายเรียกเครื่องพัดโบกสำหรับผู้สูงศักดิ์ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ราวรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ชื่อเรื่อง สตฺตปฺปกรณาภิธมฺม (สงฺคิณี-มหาปฎฐาน)อย.บ. 85/3หมวดหมู่ พุทธศาสนาประเภทวัสดุ/มีเดีย คัมภีร์ใบลานลักษณะวัสดุ 32 หน้า : กว้าง 5 ซม. ยาว 57.5 ซม.บทคัดย่อ/บันทึก เป็นคัมภีร์ใบลาน ฉบับล่องชาด ไม้ประกับธรรมดา ได้รับจาก จ.พระนครศรีอยุธยา
ชื่อเรื่อง : เรื่องพระราชานุกิจ
หัวเรื่อง : อานันทมหิดล, พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหา, 2468-2489
กษัตริย์และผู้ครองนคร -- ไทย -- ชีวประวัติ
คำค้น : พระราชกรณียกิจ
รายละเอียด : พิมพ์พระราชทานในการพระราชกุศล 100 วัน พระบรมศพพระบาทสมเด็จปรเมนทรมหาอานันทมหิดล ณ วันที่ 20 กันยายน พ.ศ. 2489
ผู้แต่ง : ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา, 2405-2486
แหล่งที่มา : หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก จันทบุรี
หน่วยงานที่รับผิดชอบ/ สำนักพิมพ์/ โรงพิมพ์ : โรงพิมพ์ท่าพระจันทร์
ปีที่พิมพ์ : 2489
วันที่เผยแพร่ : 12 มิถุนายน 2568
ผู้ร่วมสร้างสรรค์ผลงาน : -
ลิขสิทธิ์ : ต้นฉบับของกรมศิลปากร
รูปแบบ : PDF.
ภาษา : ภาษาไทย
ประเภททรัพยากร : หนังสืออนุสรณ์งานศพ
ตัวบ่งชี้ : -
รายละเอียดเนื้อหา : เรื่องพระราชานุกิจ พระนิพนธ์ในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ซึ่งได้จัดพิมพ์ในหนังสือเล่มนี้เป็นพระราชานุกิจของพระมหากษัตริย์ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ตั้งแต่รัชกาลที่ 1 ถึงรัชกาลที่ 8 ว่าด้วยกำหนดเวลาสำหรับพระราชกิจประจำวันของพระมหากษัตริย์ไทย ซึ่งได้ทรงยึดถือปฏิบัติกันมาตั้งแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา อันสะท้อนให้เห็นพระราชจริยาวัตร กฎเกณฑ์ ตลอดจนหน้าที่ความรับผิดชอบของสถาบันอันสำคัญยิ่งของไทย
เลขทะเบียน : น. 31 บ. 12418 จบ.
เลขหมู่ : 923.1593
ชื่อเรื่อง สตฺตปฺปกรณาภิธมฺม (สงฺคิณี-มหาปฏฺฐาน)อย.บ. 143/4ประเภทวัสดุ/มีเดีย คัมภีร์ใบลานหมวดหมู่ พุทธศาสนาลักษณะวัสดุ 50 หน้า กว้าง 4.5 ซม. ยาว 54.5 ซม.หัวเรื่อง พระอภิธรรมปิฎก พระปุคคลบัญญัติบทคัดย่อ/บันทึก เป็นคัมภีร์ใบลาน ฉบับล่องชาด ไม้ประกับธรรมดา ได้รับจาก จ.พระนครศรีอยุธยา
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สุพรรณบุรี เชิญชมนิทรรศการหมุนเวียน "Object of the Month" วัตถุจากคลังพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สุพรรณบุรี ประจำเดือน "กรกฎาคม" เชิญพบกับ “เกียรติมุข Kiratimukha"
โบราณวัตถุที่นำมาจัดแสดงในนิทรรศการครั้งนี้ ได้แก่ "หน้ากาล หรือ เกียรติมุข" พุทธศตวรรษที่ ๑๖ ศิลปะลพบุรี วัสดุทำจากปูนปั้น ขนาดสูง ๑๕.๕ เซนติเมตร กว้าง ๑๖ เซนติเมตร มีลักษณะสวมกระบังหน้าประดับกลีบบัวโค้ง มีขอบไรผม ดวงตากลมโปน มีการประดับคล้ายหยดน้ำระหว่างดวงตา จมูกแบน ปลายจมูกเชิด ปากแสยะกว้างเห็นฟัน ๔ ซี่ มีเขี้ยว ๒ ข้างที่มุมปาก พบที่โบราณสถานเนินทางพระ อำเภอสามชุก จังหวัดสุพรรณบุรี นิทรรศการให้ความรู้เกี่ยวกับความหมาย ตำนานของหน้ากาลหรือเกียรติมุข และรูปแบบลักษณะของประติมากรรมเกียรติมุข
ผู้สนใจสามารถเข้าชมนิทรรศการ “เกียรติมุข Kiratimukha" ได้ในเดือนกรกฎาคม ๒๕๖๘ เปิดวันพุธ - วันอาทิตย์ เวลา ๐๙.๐๐ - ๑๖.๐๐ น. ปิดวันจันทร์ - วันอังคาร ณ ห้องโถงพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สุพรรณบุรี สอบถามเพิ่มเติม โทร. ๐ ๓๕๕๓ ๕๓๓๐ หรือเฟซบุ๊ก: พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สุพรรณบุรี Suphanburi National Museum
เลขทะเบียน : นพ.บ.688/1ห้องจัดเก็บ : ศรีโคตรบูรณ์ประเภทสื่อ : เอกสารโบราณ หมวดหมู่ : พุทธศาสนาลักษณะวัสดุ : 26 หน้า ; 4 x 50 ซ.ม. : ลานดิบ-ล่องชาด-ล่องรัก ; ไม่มีไม้ประกับชื่อชุด : มัดที่ 217 (202-207) ผูก 1 (2568)หัวเรื่อง : นิไสทุกกนีบาด--เอกสารโบราณ คัมภีร์ใบลาน พุทธศาสนาอักษร : ธรรมอีสานภาษา : ธรรมอีสานบทคัดย่อ : มีเนื้อหาเกี่ยวกับพุทธศาสนา สามารถสืบค้นได้ที่ห้องศรีโคตรบูรณ์ หอสมุดแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ นครพนม
เลขทะเบียน : นพ.บ.753/1ห้องจัดเก็บ : ศรีโคตรบูรณ์ประเภทสื่อ : เอกสารโบราณ หมวดหมู่ : พุทธศาสนาลักษณะวัสดุ : 52 หน้า ; 5 x 54 ซ.ม. : ชาดทึบ-ลานดิบ-ล่องชาด-ล่องรัก ; ไม่มีไม้ประกับชื่อชุด : มัดที่ 234 (370-381) ผูก 1 (2568)หัวเรื่อง : นิสัยศัพท์--เอกสารโบราณ คัมภีร์ใบลาน พุทธศาสนาอักษร : ธรรมอีสานภาษา : ธรรมอีสานบทคัดย่อ : มีเนื้อหาเกี่ยวกับพุทธศาสนา สามารถสืบค้นได้ที่ห้องศรีโคตรบูรณ์ หอสมุดแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ นครพนม
พี่บรรณนี่ขอชวนผู้อ่านไปค้นพบเรื่องราวความรู้ที่น่าสนใจจากหนังสือดีที่มีให้บริการในหอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก จันทบุรี วันนี้ขอนำเสนอเรื่อง “แรกมีตัวพิมพ์อักษรไทย”
หลักฐานเกี่ยวกับ “ตัวพิมพ์อักษรไทย” ปรากฏขึ้นครั้งแรกในช่วงรัชกาลที่ 3 เมื่อ พ.ศ. 2371 พบว่ามีการจัดพิมพ์หนังสือสอนภาษาไทยสำหรับชาวต่างประเทศ ชื่อ “A Grammar of the Thai or Siamese Language” เขียนโดย ร้อยเอก เจมส์ โลว์ (James Low) นายทหารชาวอังกฤษ โดยหนังสือมีความหนา 102 หน้า ขนาดใหญ่กว่าหนังสือ 8 หน้ายกเล็กน้อย เนื้อเรื่องส่วนใหญ่เป็นภาษาอังกฤษ ภาษาไทยมีทั้งพิมพ์ด้วยบล็อกและตัวพิมพ์ที่ได้รับการยกย่องว่าเป็นตัวพิมพ์อักษรไทยที่เกิดจากการหล่อแบบแรก สันนิษฐานว่าตัวพิมพ์อักษรไทยที่ใช้ในการจัดพิมพ์นี้เป็นผลงานการออกแบบโดย แอนน์ ฮาเซลทีน จัดสัน (Ann Hazeltine Judson) หรือ แนนซี จัดสัน มิชชันนารีหญิงที่เข้ามาบุกเบิกดินแดนแถบนี้ ซึ่งเดินทางเข้ามาพร้อมกับสามี อะดอนิแรม จัดสัน (Adoniram Judson) หรือหมอจัดสัน ผู้มีบทบาทสำคัญในการเผยแผ่ศาสนาคริสต์ในพม่า
แบบตัวพิมพ์อักษรไทยที่ออกแบบโดยนางจัดสันนี้มีลักษณะเป็นตัวกลมๆ และเอนไปข้างหลัง สันนิษฐานว่าอาศัยลายมือคนในย่างกุ้งที่เขียนภาษาไทยได้เป็นต้นแบบ ต่อมาเมื่อมีการผลัดแผ่นดินในพม่าสถานะของมิชชันนารีในพม่าไม่สู้ดีนัก จึงได้มีการย้ายโรงพิมพ์ไปไว้ที่เมืองเซรัมโปร์ ประเทศอินเดีย อันเป็นที่ตั้งใหญ่ของคณะแบปติสต์ โดยได้นำแท่นพิมพ์และตัวพิมพ์ภาษาต่างๆ รวมทั้งตัวพิมพ์อักษรไทยไปไว้ที่นั่นด้วย ซึ่งต่อมาใน พ.ศ. 2373 โรเบิร์ต เบิร์น (Robert Burn) มิชชันนารีคณะ London Missionary Society ได้ซื้อต่อแท่นพิมพ์และตัวพิมพ์ภาษาไทยนี้มาใช้ในการพิมพ์หนังสือเผยแผ่ศาสนาในประเทศสิงคโปร์ และเมื่อ โรเบิร์ต เบิร์น ถึงแก่กรรม โรงพิมพ์จึงได้ขายแท่นพิมพ์และตัวพิมพ์อักษรไทยให้กับมิชชันนารีคณะอเมริกันบอร์ด โดย “หมอบรัดเลย์” หรือ นายแพทย์แดน บีช บรัดเลย์ (Dr. Dan Beach Bradley) ได้รับมอบแท่นพิมพ์และตัวพิมพ์อักษรไทยนี้จากคณะอเมริกันบอร์ด และได้ขนย้ายจากสิงคโปร์มายังกรุงเทพฯ เมื่อ พ.ศ. 2378 นับเป็นจุดเริ่มต้นการพิมพ์ในสยามและต้นแบบของการพัฒนารูปแบบตัวพิมพ์อักษรไทยในเวลาต่อมา
ผู้อ่านที่สนใจเรื่องราวของตัวพิมพ์อักษรไทย สามารถอ่านเพิ่มเติมได้จากหนังสือ “แกะรอยตัวพิมพ์ไทย” เขียนโดย ประชา สุวีรานนท์ เนื้อหาภายในเล่มบอกเล่าถึงมิติต่างๆ ของตัวพิมพ์อักษรไทย เทคโนโลยีการสร้างตัวพิมพ์ และตัวพิมพ์กับสังคมไทยในหลากมิติแต่ละช่วงเวลา โดยหอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก จันทบุรี ให้บริการที่ห้องหนังสือทั่วไป 2
ข้อมูลอ้างอิงและภาพประกอบ
ประชา สุวีรานนท์. แกะรอยตัวพิมพ์ไทย. นนทบุรี: ฟ้าเดียวกัน, 2567.
สำนักศิลปากรที่ 7 เชียงใหม่ ร่วมกับสำนักหอสมุดแห่งชาติ กำหนดจัดโครงการอบรมจัดตั้งและอบรมเชิงปฏิบัติการเครือข่ายอาสาสมัครท้องถิ่นในการดูแลรักษามรดกทางศิลปวัฒนธรรม (อส.มศ.) ด้านเอกสารโบราณของกรมศิลปากร ประจำปีงบประมาณ 2569 ในวันที่ 25-26 พฤศจิกายน 2568 ณ โรงแรม ดิ อิมเพรส น่าน อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน พบกับการบรรยายและอบรมเชิงปฏิบัติการด้านเอกสารโบราณ จากวิทยากรผู้ทรงคุณวุฒิ พร้อมทั้งจัดแสดงนิทรรศการมรดกศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น สอบถามเพิ่มเติม โทร. 0 5327 8322
