ค้นหา
รายการที่พบทั้งหมด 48,759 รายการ
เพื่อน้อมสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ที่ทรงมีพระวิริยะอุตสาหะ ปฏิบัติพระราชกรณียกิจในการส่งเสริมเรื่อง "ผ้าไทย" เป็นที่ประจักษ์มาอย่างยาวนาน จากสิ่งทอท้องถิ่นที่สูญหายไป ให้กลับมาได้รับความนิยมอีกครั้ง สามารถสร้างอาชีพ สร้างรายได้นำไปสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนทั่วราชอาณาจักรไทย ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี จึงมีมติเห็นชอบให้วันที่ 12 สิงหาคมของทุกปีเป็น #วันผ้าไทยแห่งชาติ .เนื่องในวโรกาสมหามงคลสมัยเฉลิมพระชนมพรรษา 90 พรรษาของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงขอพระองค์จงทรงพระเจริญด้วยเกล้าด้วยกระหม่อม ขอเดชะข้าพระพุทธเจ้า ข้าราชการเจ้าหน้าที่ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ราชบุรี
“กู่พระโกนา” โบราณสถานสำคัญอีกแห่งหนึ่งของจังหวัดร้อยเอ็ด ตั้งอยู่ภายในวัดกู่พระโกนา ตำบลสระคู อำเภอสุวรรณภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด เป็นปราสาทในวัฒนธรรมขอมโบราณประกอบด้วยปราสาท ๓ องค์ เรียงกันในแนวเหนือ – ใต้ หันหน้าไปทางทิศตะวันออก เฉพาะปราสาทประธานองค์กลางที่ปรากฏร่องรอยของมุขยื่นออกมาทางด้านหน้า มีบรรณาลัยหรือที่เก็บคัมภีร์สร้างด้วยศิลาแลงตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของปราสาทประธาน ๑ หลัง ทั้งหมดล้อมรอบด้วยกำแพงแก้วสร้างด้วยศิลาแลง มีโคปุระหรือซุ้มประตูทางเข้าด้านทิศตะวันออกและทิศตะวันตก
กู่พระโกนามีภาพสลักประดับตามส่วนต่าง ๆ ของปราสาทงดงามน่าชม เช่น ลายบัวแปดกลีบที่อกเลาประตูหลอก ลายก้านขด / ลายก้านต่อดอกที่เสาซุ้มประตูปราสาท เป็นต้น ถึงแม้โบราณสถานแห่งนี้จะพังทลายตามกาลเวลาและมีการซ่อมแซมในสมัยหลัง แต่ยังมีภาพสลักเล่าเรื่องที่งดงามปรากฏอยู่ ได้แก่ “ภาพสลักนารายณ์บรรทมสินธุ์” หรือวิษณุอนัตศายินปัทมนาภะ ซึ่งเป็นเรื่องราวการบรรทมของพระวิษณุเหนือพญาอนันตนาคราชเพื่อสร้างโลก ณ เกษียรสมุทรหรือทะเลน้ำนมอันเป็นที่ประทับของพระองค์ โดยตามความเชื่อของฮินดูกล่าวว่า เมื่อโลกถึงกลียุคพระศิวะจะทำลายล้างโลก จากนั้นพระวิษณุ (พระนารายณ์) จะสร้างโลกใหม่โดยกระทำโยคะนิทราจนบังเกิดเป็นดอกบัวทองผุดจากพระนาภี (สะดือ) ภายในดอกบัวมีพระพรหมประทับอยู่และจะทำหน้าที่สร้างโลกต่อไป
ภาพสลักพระนารายณ์บรรทมสินธุ์ที่กู่พระโกนาพบบนทับหลังด้านทิศตะวันออกของปราสาทองค์เหนือ ซึ่งปัจจุบันปราสาทดังกล่าวมีการสร้างอาคารครอบไว้ ทับหลังของปราสาทองค์นี้มีความพิเศษพบได้น้อยมากในดินแดนไทย กล่าวคือ เป็นทับหลังซ้อนกัน ๒ ชิ้น สลักแยกกัน ชิ้นที่ ๑ อยู่ด้านล่างมีขนาดใหญ่ สลักภาพบุคคลที่กึ่งกลางทับหลังซึ่งลบเลือนไปแล้วแต่ยังปรากฏท่อนพวงมาลัย / พวงอุบะ และลายพรรณพฤกษา ชิ้นที่ ๒ อยู่ด้านบนมีขนาดเล็กกว่าสลักภาพนารายณ์บรรทมสินธุ์ โดยลักษณะทับหลังที่มี ๒ ชิ้น ซ้อนกันแบบนี้นิยมในพุทธศตวรรษที่ ๑๕ แต่พบว่าทับหลังปราสาทบางองค์ในพุทธศตวรรษที่ ๑๖ ก็ยังคงปรากฏอยู่ ดังเช่นปราสาทองค์เหนือที่กู่พระโกณาแห่งนี้
ทับหลังชิ้นที่ ๒ ปราสาทองค์เหนือดังกล่าว สลักภาพพระวิษณุ (พระนารายณ์) ๒ กร พระกรซ้ายถือดอกบัว พระกรขวาหนุนพระเศียรขณะบรรทมตะแคงขวาเหนือพญาอนันตนาคราช ๕ เศียร (ช่างสลักให้เห็นเพียง ๓ เศียร อีก ๒ เศียรถูกบังไว้) ที่พระนาภี (สะดือ) มีก้านดอกบัวผุดออกมาและมีพระพรหมประทับอยู่บนนั้น แต่น่าเสียดายที่ภาพสลักส่วนนี้ชำรุด บริเวณปลายพระบาทของพระวิษณุมีพระลักษมีชายาของพระองค์ประทับอยู่ นอกจากนี้ที่ด้านปลายทั้ง ๒ ข้าง สลักรูปหงส์ข้างละ ๒ ตัวอีกด้วย จากลักษณะของนาคเศียรโล้นและรูปแบบการแต่งกายของพระวิษณุ รวมถึงรูปแบบของทับหลังชิ้นที่ ๑ กำหนดอายุประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๖ ศิลปะแบบบาปวน ร่วมสมัยกับปราสาทสระกำแพงใหญ่ จ.ศรีสะเกษ ปราสาทสด๊กก็อกธม จ.สระแก้ว ปราสาทบ้านพลวง จังหวัดสุรินทร์ และปราสาทเมืองต่ำ จังหวัดบุรีรัมย์
พระนารายณ์บรรทมสินธุ์ ณ ปราสาทกู่พระโกนานี้ นับเป็นทับหลังและภาพสลักที่มีอยู่เพียงไม่กี่แห่งในประเทศไทย อีกทั้งพบเพียงแห่งเดียวในจังหวัดร้อยเอ็ด มีความสมบูรณ์งดงามด้วยรูปแบบศิลปะ และยังคงอยู่ในตำแหน่งเดิมเมื่อครั้งแรกสร้าง มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์และโบราณคดีอย่างยิ่ง ทั้งนี้กรมศิลปากรเล็งเห็นถึงความสำคัญ ได้ประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถานกู่พระโกนาในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ ๘ มีนาคม ๒๔๗๘ และประกาศกำหนดเขตที่ดินโบราณสถานเมื่อวันที่ ๒๑ ตุลาคม ๒๕๒๕ เนื้อที่ประมาณ ๘ ไร่ ๒ งาน ๑๖ ตารางวา เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านศิลปวัฒนธรรมที่สำคัญของชาติสืบไป
-------------------------------------------------------
ผู้เรียบเรียง: นายกฤษณพงศ์ พูนสวัสดิ์ นักโบราณคดีปฏิบัติการ สำนักศิลปากรที่ ๙ อุบลราชธานี
-------------------------------------------------------
เอกสารอ้างอิง:
กษมา เกาไศยานนท์. “รูปเคารพพระนารายณ์บรรทมสินธุ์ในประเทศไทย.” เอกสารการศึกษาเฉพาะบุคคลปริญญาศิลปศาสตรบัณฑิต (โบราณคดี) ภาควิชาโบราณคดี คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, ๒๕๒๘.
สำนักงานโบราณคดีและพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติที่ ๘ อุบลราชธานี. เอกสารประกอบการประชุมคณะกรรมการปรับปรุงพัฒนาพื้นที่โบราณสถานวัดกู่พระโกนา. อุบลราชธานี: สำนักงานโบราณคดีและพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติที่ ๘ อุบลราชธานี, ๒๕๔๕. (เอกสารอัดสำเนา)
อรุณศักดิ์ กิ่งมณี. ทิพยนิยายจากปราสาทหิน. กรุงเทพฯ: เมืองโบราณ, ๒๕๕๕.
-------------------------------------------------------
ที่มาของข้อมูล: สำนักศิลปากรที่ 9 อุบลราชธานี
https://www.facebook.com/835594323191791/posts/pfbid0eWSusfL7zKKPXf4dBPAgcXKjDR3zk6nwNSnNm38Gz1zKvY9KdSCqXAFQJiYEdVFjl/?d=n
-------------------------------------------------------
*เผยแพร่ข้อมูลทางเว็บไซต์ โดยกลุ่มเผยแพร่และประชาสัมพันธ์ กรมศิลปากร
ชื่อผู้แต่ง ล้อม เพ็งแก้ว
ชื่อเรื่อง พระรถนิราศ สำนวนเจ้าพระยาพระคลัง (หน) ?
ครั้งที่พิมพ์ -
สถานที่พิมพ์ กรุงเทพฯ
สำนักพิมพ์ เรือนแก้วการพิมพ์
ปีที่พิมพ์ ๒๕๒๗
จำนวนหน้า ๑๑๖ หน้า
รายละเอียด
หนังสือเล่มนี้จัดพิมพ์ขึ้นในวาระ อาจารย์เปลื้อง ณ นคร อายุครบ ๗๕ ปี เป็นหนังสือคำกลอนที่อาจารย์ล้อม เพ็งแก้ว ได้ค้นพบต้นฉบับ เมื่ออ่านแล้วรู้สึกว่าเป็นคำกลอนชั้นดี การใช้คำบางคำ และเชิงสัมผัสคล้ายคลึงกันกับของ เจ้าพระยาพระคลัง (หน) แต่ก็ไม่มั่นใจนัก จึงอยากนำมาเผยแพร่ เพื่อให้นักวรรณคดีช่วยกันสืบค้นหาว่าเป็นของท่านเจ้าพระยาพระคลัง ที่ยังลอดหูลอดตาอยู่หรือไม่ ถ้าใช่ ก็เท่ากับเราพบสมบัติวรรณกรรมอีกชิ้น ที่จะทำให้วรรณคดีสมบูรณ์ขึ้น
สตฺตปฺปกรณาภิธมฺม (สงฺคิณี-มหาปฎฺฐาน) ชบ.บ 146/5 เอกสารโบราณ (คัมภีร์ใบลาน)
สตฺตปฺปกรณาภิธมฺม (สงฺคิณี-มหาปฎฺฐาน) ชบ.บ 178/4ฉเอกสารโบราณ (คัมภีร์ใบลาน)
ชื่อเรื่อง : นิทานอิหร่านราชธรรม (ประชุมปกรณัม) ชื่อผู้แต่ง : กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ ปีที่พิมพ์ : 2506 สถานที่พิมพ์ : กรุงเทพฯ สำนักพิมพ์ : โรงพิมพ์คุรุสภา จำนวนหน้า : 352 หน้า สาระสังเขป : นนทุกปกรณัมเป็นหนังสือที่มีผู้นำเนื้อเรื่องมาจากอินเดียซึ่งที่มาคือปัญจตันตระที่เป็นหนังสือเป็นชาดก นนทุกปกรณัมมีในภาษาไทยนานแล้ว
ชื่อผู้แต่ง คงเดช ประพัฒน์ทอง.
ชื่อเรื่อง ขุนคลังวิทยา
ครั้งที่พิมพ์ พิมพ์ครั้งที่ ๑
สถานที่พิมพ์ กรุงเทพมหานคร
สำนักพิมพ์ โรงพิมพ์ข่าวทหารอากาศ
ปีที่พิมพ์ ๒๕๒๙
จำนวนหน้า ๘๗ หน้า : ภาพประกอบ.
หมายเหตุ พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพนายคงเดช ประพัฒน์ทอง ณ ฌาปนสถานวัดภคิณีนาถวรวิหาร เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร.
หนังสือ “ขุนคลังวิทยา” เป็นหนังสือที่รวมบทความของนายคงเดช ประพัฒน์ทอง เขียนไว้เป็นเรื่องสั้นบ้าง ยาวบ้าง ซึ่งพี่ๆ น้องๆ เรียกพี่ขุน หรือขุน ส่วนคลังวิทยาเป็นนามเปรียบความรู้และความสามารถ ซึ่งเป็นที่ทราบดีว่านายคงเดช ประพัฒน์ทอง รอบรู้หลายแขนง
ชื่อเรื่อง : ไทยรบพม่า ชื่อผู้แต่ง : ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จกรมพระยา ปีที่พิมพ์ : 2514สถานที่พิมพ์ : พระนคร สำนักพิมพ์ : ศรีเมืองการพิมพ์ จำนวนหน้า : 884 หน้า สาระสังเขป : ไทยรบพม่า เป็นการรวมเรื่องไทยรบกับพม่าเมื่อครั้งกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี มีสงครามเกิดขึ้น ๒๔ ครั้ง ครั้งสมัยกรุงธนบุรี ๑๐ ครั้ง และสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ๑๐ ครั้ง หนังสือเรื่องนี้ เมื่อพิมพ์ครั้งแรกข้าพเจ้าทราบว่าผู้ที่ชอบอ่านมักเป็นทหารมากกว่าพลเรือน บางทีจะเป็นเพราะพวกพลเรือนเห็นชื่อเรื่องก็เข้าใจเสียว่า เป็นหนังสือแสดงแต่การรบพุ่งอันเป็นประโยชน์ในทางความรู้ของผู้เป็นทหาร ข้าพเจ้าจึงขอแจ้งความให้ทราบในที่นี้ว่า ข้าพเจ้าตั้งใจแต่งหนังสือเรื่องนี้ให้เป็นประโยชน์ในทางความรู้พงศาวดารเป็นสำคัญ ในหนังสือนี้มีคติทางการเมืองฝ่ายพลเรือนอยู่แต่ต้นจนปลาย ใครอ่านถึงจะเป็นทหารหรือพลเรือนก็คงจะได้ความรู้เรื่องพงศาวดารสยาม ซึ่งยังไม่ปรากฏในหนังสือเรื่องอื่นมีอยู่มาก
ชื่อเรื่อง วารสารสุขภาพสำหรับประชาชน (ปีที่ ๒ ฉบับที่ 1 ตุลาคม 2516)
ชื่อผู้แต่ง แพทย์สมาคมแห่งประเทศไทยฯ และแพทยสภา.
ครั้งที่พิมพ์ -สถานที่พิมพ์ กรุงเทพฯสำนักพิมพ์ โรงพิมพ์อักษรสมัย
ปีที่พิมพ์ ๒๕๑6
จำนวนหน้า ๑๒๕ หน้ารายละเอียด
วารสารสุขภาพสำหรับประชาชน เป็นวารสารที่คณะผู้จัดทำได้รวบรวมข้อมูล เรื่องของโรคภัยไข้เจ็บในหลายๆ ด้าน มานำเสนอให้ผู้อ่านได้ศึกษา มีจุดประสงค์ เพื่อให้ผู้อ่านทราบถึงอาการของโรค ต้นเหตุของการเกิดโรค และวิธีหลีกเลี่ยงหรือรักษาเบื้องต้น
ไหรูปนก
เตาพนมดงเร็ก จังหวัดบุรีรัมย์ พุทธศตวรรษที่ ๑๗-๑๘
นายโยธิน-นางวิวรรณ ธาราหิรัญโชติ มอบให้เมื่อวันที่ ๒๓ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๔
ปัจจุบันจัดแสดง ณ ห้องลพบุรี อาคารมหาสุรสิงหนาท พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร
ไหทรงสูงเคลือบ ปากไหกลมขอบปากซ้อนกันสองชั้น คอไหสูงและคอด ลำตัวป่องกลมตกแต่งเป็นรูปนกดวงตาโต จงอยปากแหลมเชิดหน้าขึ้นด้านบน ด้านข้างขูดขีดเป็นรูปปี กนก ก้นไหสอบเข้าหากัน เชิงไหสูงตกแต่งเป็นรูปขานกทั้งสองข้างในท่าตะครุบเหยื่อไว้ในกรงเล็บ
ไหชิ้นนี้ตกแต่งด้วยลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์คือการเลียนแบบรูปนกซึ่งน่าจะหมายถึง นกเค้า หรือ นกฮูก เป็นสัตว์ที่พบได้แพร่หลายตามพื้นที่ต่าง ๆ ในประเทศไทย และมีหลายสายพันธุ์ เช่น นกเค้าโมง นกเค้าแคระ นกเค้าจุด นกเค้าแมว ฯลฯ นกเค้าชอบออกหากินในเวลากลางคืน มักจะจับสัตว์เล็กพวกหนู ค้างคาว และงู อีกทั้งการตกแต่งของภาชนะชิ้นนี้มีความน่าสนใจคือการ “เคลือบสองสี” กล่าวคือ ส่วนปาก ตัวและเชิงไหนั้นเคลือบสีน้ำตาลซึ่งมีส่วนผสมมาจากออกไซต์ของแร่เหล็ก ขณะที่ส่วนจงอยปาก และหางนั้นมีร่องรอยของน้ำเคลือบสีเขียวที่มีส่วนผสมสำคัญคือขี้เถ้าพืช
[อ่านรายละเอียดของการทำน้ำเคลือบตกแต่งภาชนะเครื่องเคลือบกลุ่มเตาพนมดงเร็กได้ใน: https://www.facebook.com/.../pb.../5668477903204389/....
อ้างอิง
Dawn F. Rooney. Khmer Ceramics Beauty and Meaning. Bangkok: Riverbook, 2010.
เลขทะเบียน : นพ.บ.386/1ห้องจัดเก็บ : ศรีโคตรบูรณ์ประเภทสื่อ : เอกสารโบราณหมวดหมู่ : พุทธศาสนาลักษณะวัสดุ : 34 หน้า ; 4.5 x 53 ซ.ม. : ชาดทึบ-ล่องชาด-ลานดิบ ; ไม่มีไม้ประกับชื่อชุด : มัดที่ 144 (40-47) ผูก 1 (2566)หัวเรื่อง : ธรรมดาสอนโลก--เอกสารโบราณ คัมภีร์ใบลาน พุทธศาสนาอักษร : ธรรมอีสานภาษา : ธรรมอีสานบทคัดย่อ : มีเนื้อหาเกี่ยวกับพุทธศาสนา สามารถสืบค้นได้ที่ห้องศรีโคตรบูรณ์ หอสมุดแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ นครพนม
เลขทะเบียน : นพ.บ.527/9ห้องจัดเก็บ : ศรีโคตรบูรณ์ประเภทสื่อ : เอกสารโบราณหมวดหมู่ : พุทธศาสนาลักษณะวัสดุ : 48 หน้า ; 5 x 48 ซ.ม. : รักทึบ ; ไม้ประกับธรรมดาชื่อชุด : มัดที่ 176 (267-279) ผูก 9 (2566)หัวเรื่อง : ลำสินไชย--เอกสารโบราณ คัมภีร์ใบลาน พุทธศาสนาอักษร : ธรรมอีสานภาษา : ธรรมอีสานบทคัดย่อ : มีเนื้อหาเกี่ยวกับพุทธศาสนา สามารถสืบค้นได้ที่ห้องศรีโคตรบูรณ์ หอสมุดแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ นครพนม
สำนักการสังคีต กรมศิลปากร ขอเชิญชมการแสดงละครนอก เรื่องสังข์ทอง ตอนหาปลา ในงานใต้ร่มพระบารมี ๒๔๑ ปีกรุงรัตนโกสินทร์วันที่ ๒๓ เมษายน ๒๕๖๖ เวลา ๑๘.๓๐ - ๒๐.๐๐ น. ณ เวทีใหญ่ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร นำแสดงโดยศิลปินสำนักการสังคีต กำกับการแสดงโดยนายหัสดินทร์ ปานประสิทธิ์ อำนวยการแสดงโดยนายลสิต อิศรางกูร ณ อยุธยา ผู้อำนวยการสำนักการสังคีต
* ชมฟรี * สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม (วันและเวลาราชการ) โทร. ๐ ๒๒๒๔ ๑๓๔๒ และ โทร. ๐๒๒๒๑ ๐๑๗๑
ชื่อเรื่อง มหานิปาตวณฺณนา (เวสฺสนฺตรชาดก) ชาตกฏฐกถา ขุทฺทกนิกายฏฐกถา (ทสพร-นครกัณฑ์) อย.บ. 423/12ประเภทวัสดุ/มีเดีย คัมภีร์ใบลาน หมวดหมู่ พุทธศาสนาลักษณะวัสดุ 30 หน้า : กว้าง 4.5 ซม. ยาว 55.5 ซม.หัวเรื่อง พุทธศาสนา--การศึกษาและการสอน ชาดกบทคัดย่อ/บันทึก
เป็นคัมภีร์ใบลาน เส้นจาร ฉบับล่องชาด ทองทึบ รักทึบ ลานดิบ ไม่มีไม้ประกับ ได้รับบริจาคมาจากวัดลานคา ต.โคกคราม อ.บางปลาม้า จ.สุพรรณบุรี
