ค้นหา
รายการที่พบทั้งหมด 48,823 รายการ
วันที่ ๒ เมษายน ๒๕๖๑ นางประนอม คลังทอง รองอธิบดีกรมศิลปากร เป็นประธานในพิธีเปิดโครงการวันอนุรักษ์มรดกไทย ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๑ ณ เมืองโบราณเวียงท่ากาน ตำบลบ้านกลาง อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ โดยมีนายสุพจน์ พรหมมาโนช ผู้อำนวยการสำนักศิลปากรที่ ๗ เชียงใหม่ กล่าวรายงานและให้การต้อนรับ
มีลักษณะเป็นก้อนหินทราย ๒ ก้อน วางซ้อนกันอยู่ หินก้อนล่างตั้งตรงเป็นแกนรองรับหิน ก้อนบนที่วางตัวตามแนวยาว ทำให้เกิดเพิงหินยื่นออกมา หินก้อนล่างมีการสกัดเป็นห้องขนาดเล็ก ผนังเหนือห้องมีภาพเขียนสีสมัยก่อนประวัติศาสตร์เป็นลายเส้นคู่ขนานตามแนวนอน ๖ เส้น บริเวณโดยรอบกู่นางอุสา มีการติดตั้งใบเสมาอยู่ทั้ง ๘ ทิศ ในกรอบรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ใบเสมามีขนาดค่อยข้างใหญ่ ไม่ตกแต่งลวดลายด้านบนโค้งแหลมคล้ายกลีบบัว
วัสดุ หินทราย
อายุสมัย อายุราวพุทธศตวรรษที่ 18 (ประมาณ 800 ปีมาแล้ว)
ตัวอักษร อักษรขอมโบราณ ภาษาสันสกฤต
สถานที่พบ พบจากการขุดแต่งบรรณาลัยด้านทิศตะวันตก กู่คันธนาม อำเภอโพนทราย จังหวัดร้อยเอ็ดเมื่อ ปี 2545
จารึกของพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 พระมหากษัตริย์แห่งราชอาณาจักรกัมพูชา สาระสำคัญเกี่ยวกับพระราชกรณียกิจของพระองค์ในด้านการก่อสร้างโรงพยาบาลหรืออโรคยศาลทั่วพระราชอาณาจักรขอม 102 แห่ง ข้อความคล้ายกับจารึกที่ พบในอโรคยาศาลแห่งอื่นๆ สามารถสรุปได้ดังนี้
ด้านที่ 1 จารึกข้อความกล่าวสรรเสริญพระพุทธเจ้ายอพระเกียรติและพระปณิธานในพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 พระมหากษัตริย์แห่งราชอาณาจักรกัมพูชา
ด้านที่ 2 มีข้อความต่างกันเล็กน้อยในแต่ละหลักโดยกล่าวถึงการแต่งตั้งผู้ทำหน้าที่ในอโรคยศาล
ด้านที่ 3 กล่าวถึงเครื่องบูชาและปริมาณสิ่งของที่มอบให้กับอโรคยศาลแต่ละแห่ง
ด้านที่ 4 กล่าวถึงผู้ประกอบยัญกิจและโหราจารย์ รายการเครื่องอุปโภคบริโภคที่มอบแก่ผู้ประกอบยัญกิจและโหราจารย์ในรอบปี ซึ่งอโรคยศาลแต่ละแห่งได้รับไม่เท่ากัน นอกจากนี้ยังกล่าวถึง พระราชกุศลและพระปณิธานของพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 พระมหากษัตริย์แห่งราชอาณาจักรกัมพูชา ในการสถาปนาอโรคยศาล
โครงการสำรวจขึ้นทะเบียนโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุในครอบครองของวัดและเอกชน ประจำปี ๒๕๕๘ เมื่อวันที่ ๑๑,๑๒,๑๓,๒๑ และ ๒๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๘ ที่อำเภอศีขรภูมิและอำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์ จำนวน ๓๐ วัด ได้ทำทะเบียนโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ จำนวน ๕๒ รายการ
ชื่อวัตถุ ลูกปัดหินแหล่งโบราณคดีนางย่อน
ทะเบียน ๒๗/๒๔/๒๕๕๕
อายุสมัย สมัยแรกเริ่มประวัติศาสตร์
วัสดุ(ชนิด) หินคาร์เนเลียน
แหล่งที่พบ พังงา อำเภอคุระบุรี, นางย่อน, Pit๒, ๙๐-๑๐๐cm.Dt. สำนักศิลปากรที่ ๑๕ภูเก็ต มอบให้เมื่อวันที่ ๑๐พ.ย. ๕๔
สถานที่เก็บรักษา พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ถลาง
“ลูกปัดหินาร์เนเลียนและอาเกต”
ลูกปัดหินกึ่งรัตนชาติ คือ หินคาร์เนเลียน และหินอาเกต ลูกปัดหินมีลักษณะต่างๆ กัน อาทิ ทรงกลม ทรงกลมแบน ทรงเหลี่ยม และลูกปัดทรงกระบอกฝังเส้นสี เป็นต้น
หินคาร์เนเลียนและหินอาเกตถือเป็นหินกึ่งรัตนชาติ ซึ่งนิยมนำมาทำเป็นเครื่องประดับ หินทั้งสองชนิดมีแหล่งวัตถุดิบอยู่ในบริเวณแคว้นเดคข่านทางตะวันตกของอินเดียอยู่ที่หมู่บ้านลิโมทราใกล้เมืองรัตนปุระ ทำให้ในบริเวณใกล้เคียงกันนั้นมีแหล่งผลิตเครื่องประดับหินกึ่งรัตนชาติเกิดขึ้นหลายแหล่ง เช่น อุชเชนวิทิศา นาสิก และเตอร์ เป็นต้นหินคาร์เนเลียนของอินเดียถือเป็นหินที่มีคุณภาพดีมีสีสันสดใสเนื่องจากเกิดในชั้นทับถมของดินที่มีแร่เหล็กในปริมาณสูง และเมื่อความนิยมเครื่องประดับหินคาร์เนเลียนมีมากขึ้นอาจจะทำให้หินคาร์เนเลียนคุณภาพดีที่มีอยู่ตามธรรมชาติมีไม่มากพอ ช่างชาวอินเดียจึงได้คิดค้นวิธีการหุงหินโดยการใช้ความร้อนทำให้หินมีสีส้มสดใสมากขึ้น วิธีการดังกล่าวยังใช้สืบต่อมาจนกระทั่งปัจจุบัน
ลูกปัดหินเหล่านี้พบจากการขุดค้นที่แหล่งโบราณคดีนางย่อน (ควนบางโร)จังหวัดพังงา จากการขุดค้นทางโบราณในปี พ.ศ.๒๕๕๑โดยสำนักศิลปากรที่ ๑๕ ภูเก็ต ซึ่งสันนิษฐานว่าแหล่งโบราณคดีเขานางย่อนน่าจะมีการอยู่อาศัยมาตั้งแต่สมัยแรกเริ่มประวัติศาสตร์หรือในราวพุทธศตวรรษที่ ๕ ซึ่งพบการอยู่อาศัยไม่หนาแน่นมากนัก และพบว่ามีการใช้พื้นที่อย่างต่อเนื่องจนถึงพุทธศตวรรษที่ ๑๓-๑๔ ซึ่งเป็นช่วงที่มีอยู่อาศัยหนาแน่น
ในพื้นที่ภาคใต้ได้พบเครื่องประดับที่ทำจากหินคาร์เนเลียนและอาเกต อาทิ ในฝั่งอันดามันที่กลุ่มแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง จังหวัดระนอง แหล่งโบราณคดีคลองท่อม จังหวัดกระบี่ ฝั่งอ่าวไทยที่แหล่งโบราณคดีเขาสามแก้ว จังหวัดชุมพร และแหล่งโบราณคดีท่าชนะ จังหวัดสุราษฎร์ธานี ลูกปัดหินคาร์เนเลียนและอาเกตจึงถือเป็นหลักฐานสำคัญที่แสดงให้เห็นถึงการติดต่อค้าขายในอดีตระหว่างอินเดียและเมืองท่าโบราณในภาคใต้ซึ่งปรากฏเด่นชัดในช่วงสมัยแรกเริ่มประวัติศาสตร์หรือในราวพุทธศตวรรษที่ ๕
เอกสารอ้างอิง
- ธราพงศ์ ศรีสุชาติ. “ลูกปัดต่างชาติในแหล่งโบราณคดีไทย,” ศิลปากร ๓๓,๑ (มีนาคม - เมษายน ๒๕๓๒):, ๑๔-๑๕.
- ผาสุขอินทราวุธ. สุวรรณภูมิจากหลักฐานทางโบราณคดี, กรุงเทพฯ: ศักดิ์โสภาการพิมพ์, ๒๕๔๘.
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ มหาวีรวงศ์ นครราชสีมาเปิดให้เข้าชมฟรีและบรรยายนำชมโดยมัคคุเทศก์น้อยจากชมรมยุวชนมัคคุเทศก์พิพิธภัณฑ์สำนักศิลปากรที่ ๑๒ นครราชสีมา กิจกรรมในครั้งนี้มีเด็ก เยาวชน และผู้ปกครองให้ความสนใจและเข้าชมพิพิธภัณฑ์อย่างมากมาย
***บรรณานุกรม***
หนังสือหายาก
ท.เลียงพิบูลย์. กฎแห่งกรรม : พิมพ์เป็นอภินันทนาการเนื่องในงานพระราชทานเพลิงศพรองอำมาตย์เอก ขุนธรรมรัฐธุราทร ( ธรรมรัฐ โรจนสุนทร ) ท.ม., ต.ช. ณ วัดมกุฏกษัตริยาราม วันที่ ๖ กรกฎาคม ๒๕๑๐. พระนคร : โรงพิมพ์ส่วนท้องถิ่น, ๒๕๑๐.
***บรรณานุกรม***
พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้า
รามเกียรติ์ พระราชนิพนธ์ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬา
พระนคร
ไทยมิตรการพิมพ์
2506
