หมูชะมวง เมนูพื้นบ้านรสเปรี้ยว อร่อยไม่เหมือนใคร

     จังหวัดจันทบุรี ไม่ได้มีดีแค่ผลไม้ชื่อดังอย่างทุเรียน มังคุด หรือเงาะเท่านั้น แต่ยังขึ้นชื่อเรื่องอาหารพื้นบ้านที่หลากหลาย และมีรสชาติเป็นเอกลักษณ์ อาหารของชาวจันทบุรีหลายเมนูได้รับอิทธิพลจากวัฒนธรรมท้องถิ่น และการใช้วัตถุดิบจากธรรมชาติที่หาได้ง่ายในพื้นที่ ทั้งอาหารทะเลสดๆ และสมุนไพรหรือพืชพื้นบ้านต่างๆ หนึ่งในเมนูพื้นบ้านที่เป็นที่รู้จักกันดี คือ หมูชะมวง อาหารรสเปรี้ยวกลมกล่อมที่ไม่เหมือนใครและเป็นเอกลักษณ์ของจันทบุรี

     ใบชะมวงเป็นพืชที่คนจันทบุรี ระยอง และตราด นิยมนำมาใช้ทำอาหาร คนท้องถิ่นจะรู้ดีว่ารสเปรี้ยวจากใบชะมวงไม่เหมือนรสเปรี้ยวจากมะนาวหรือมะขาม แต่จะเป็นรสเปรี้ยวแบบนุ่มๆ ชวนให้กินแล้วไม่เลี่ยน เมื่อเอามาต้มกับหมูสามชั้นและหมูเนื้อแดง จะได้รสชาติหวาน มัน และเปรี้ยวเข้มข้นพอดี แม้หน้าตาจะคล้ายแกง แต่คนในภาคตะวันออกมักเรียกเมนูนี้ว่าต้ม แทนที่จะเรียกว่าแกง เพราะไม่ได้ใส่น้ำพริกแกงเผ็ดจัดเหมือนแกงทั่วไป สมัยก่อนหมูชะมวงมักจะทำในงานบุญ งานบวช หรืองานแต่ง เพราะต้องใช้เวลาเตรียมและคนช่วยกันเยอะๆ แต่ทุกวันนี้เริ่มมีคนทำขายตามร้านอาหารบ้าง และมีการทำเป็นหมูชะมวงกระป๋องเพื่อให้ซื้อกลับไปเป็นของฝากได้ง่ายขึ้น

     วิธีทำหมูชะมวงก็ไม่ซับซ้อนมาก เริ่มจากโขลกหรือปั่นเครื่องปรุงพวก ข่า ตะไคร้ หอม กระเทียม และกะปิให้ละเอียด จากนั้นนำไปผัดจนหอม แล้วจึงใส่หมูลงไปผัด เติมเครื่องปรุงรสอย่างน้ำปลา น้ำตาลทรายแดง ซีอิ๊ว และเต้าเจี้ยว ใส่ใบชะมวง เติมน้ำพอท่วมแล้วเคี่ยวไฟอ่อนๆ จนหมูนุ่มและน้ำแกงเข้มข้น เวลากินจะได้รสชาติเปรี้ยวจากใบชะมวง ผสมความหวาน และความมันของหมู เข้ากันอย่างลงตัวหมูชะมวงเป็นอาหารที่ทั้งเด็ก และผู้ใหญ่กินได้ รสชาติไม่จัดจ้านจนเกินไป แต่กลมกล่อมแบบที่หลายคนกินแล้วติดใจ หากใครมีโอกาสไปเที่ยวจันทบุรี อย่าลืมแวะชิมสักครั้ง รับรองว่าจะเป็นอีกหนึ่งเมนูที่ทำให้คุณประทับใจและอยากกลับมาชิมอีกแน่นอน

     หากสนใจหนังสือเพิ่มเติมสามารถอ่านได้ที่หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก จันทบุรี

แหล่งข้อมูลอ้างอิง

ใบชะมวง คัดสวย.  [ออนไลน์].  สืบค้นเมื่อ 3 กรกฎาคม 2568, จาก https://freshket.co/

product/detail/ใบชะมวง-คัดสวย/b680a1ac-7e82-4716-9c12-549bef89b735

สุขทุกวันจันทบุรี.  ที่นี่ ที่จันท์..อาหารถิ่นจันทบูร.  [ออนไลน์].  สืบค้นเมื่อ 1 กรกฎาคม 2568, จาก https://www.blockdit.com/posts/5ef713f0dc436c0c6fda78f5

อร่าม อรรถเจดีย์. พืชพื้นบ้าน-อาหารจันทบูร.  จันทบุรี: โรงพิมพ์ต้นฉบับ, 2550.

“TOP 5 CHAN FOOD เมนูอาหารยอดนิยม”.  About Chan.  ฉบับพิเศษ 33 (ธันวาคม 2558 – มกราคม 2559): 30-31.

เรียบเรียงโดย นางสาวทิพวรรณ จันทร์ปัญญา บรรณารักษ์ปฏิบัติการ

                 หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก จันทบุรี

                 สำนักศิลปากรที่ 5 ปราจีนบุรี กรมศิลปากร