หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก จันทบุรี ชวนผู้อ่านไปค้นพบหลากหลายเรื่องราวความรู้ที่น่าสนใจจากหนังสือกรมศิลปากร วันนี้ขอนำเสนอเรื่อง “สวนสาธารณะ
แห่งแรกของประเทศไทย”

พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานโฉนดที่ดินอันเป็นทรัพย์สินส่วนพระองค์ ณ ตำบลศาลาแดง รวม 9 โฉนด มีเนื้อที่ประมาณ 360 ไร่ และพระราชทานนามว่า “สวนลุมพินี” เมื่อเดือนมกราคม พ.ศ. 2467 ต่อมาใน พ.ศ. 2471 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทาน
พระบรมราชานุญาตให้พระยาคทาธรบดีสีหราชบาลเมืองเช่าที่ด้านทิศใต้ของสวนลุมพินี เนื้อที่ประมาณ 90 ไร่ จัดเป็นสวนสนุก (Amusement Park) เป็นพื้นที่แสดงมหรสพ เล่นกีฬา มีเครื่องเล่นสำหรับเด็ก และมีการออกร้านขายของ ส่วนพื้นที่ที่เหลือให้เปิดเป็นสวนสาธารณะสำหรับประชาชนตามพระราชประสงค์ของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทั้งนี้ในเวลาต่อมาได้มีโครงการขยายและปรับปรุงสวนลุมพินีเรื่อยมาให้เหมาะกับสภาพบ้านเมืองที่มีความเปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดกับประชาชน

ใน พ.ศ. 2485 รัฐบาลได้จัดสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ประดิษฐานบริเวณด้านหน้าของสวนลุมพินี เพื่อระลึกถึง
พระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ ผู้ทรงให้กำเนิดสวนลุมพินี สวนสาธารณะแห่งแรกของประเทศไทย

ผู้อ่านที่สนใจเรื่องราวของสวนลุมพินี สวนสาธารณะแห่งแรกของประเทศไทย สามารถอ่านเพิ่มเติมจากหนังสือ เรื่อง “อาไคฟ ขอให้เก็บให้จงดี” ซึ่งจัดพิมพ์เป็นที่ระลึกเนื่องในวาระครบ 70 ปี หอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร ได้ที่ห้องศิลปากรและหนังสือหายาก หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก จันทบุรี หรืออ่านในรูปแบบออนไลน์ได้ที่ https://www.finearts.go.th/main/view/46626

ข้อมูลอ้างอิงและภาพประกอบ

กรมศิลปากร สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ.  อาไคฟ ขอให้เก็บให้จงดี = Archive : please keep it properly preserved.  กรุงเทพฯ: สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ
     กรมศิลปากร, 2567.