ไกรทอง เป็นวรรณกรรมพื้นบ้านในภาคกลาง มีเรื่องเล่าไว้หลายสำนวนด้วยกัน ซึ่งในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (รัชกาลที่ ๒) ได้ทรงพระราชนิพนธ์เป็นบทละครนอก ซึ่งเป็นเรื่องราวระหว่างความรักคนกับจระเข้ แบ่งได้เป็น ๒ ตอน คือ ตอนนางวิมาลาตามไกรทองมาจากถ้ำ และตอนไกรทองตามนางวิมาลากลับไปถ้ำ หลังจากนั้นได้มีการนำเค้าโครงเรื่อง เรื่องไกรทอง มาทำเป็นภาพยนตร์ตามยุคตามสมัยไว้หลายเรื่องด้วยกัน